Айл гэрт буян хишиг тогтоон, цог хийморь сэргээж байдаг эд зүйлс байдаг. Төрийн сүлд, соёмбо. Нууц товчоо зохиол. Морин хуур.
Төрсөн нутаг уул усны зураг/шороо, чулуу/ Улаан давс./гадны хэрүүл тэмцэл, хар хэл амнаас хамгаалах/ Улаан харгана./гэрийн үүдэнд тавихад гэнэтийн гай барцад, халдлагаас хамгаална/ Тулга./айл гэрийн гал голомт ариун байхыг/ Хурганы арьс./айл гэрийн буян заяаг дууддаг/ Дээлийн торго./ гэрийн эзэн эмэгтэйд нэг нэг дээл хийхээр хэмжээний/ Эмээл хазаар ногт./ аль болох нүдэнд харагдах хүндтэй газраа байрлуулах/ Уран шувууны үүр./ялангуяа нялх хүүхэдтэй айлд маш сайн/ Дээжийн цөгц./ цай сүүний дээжээ өргөх цөгц байнга дүүрэн идээтэй байх нь айл гэрийн ажил үйлс буян хишигийг тогтоох/ Даллаганы уут./айлын орлогын үүдийг нээх, идэж уух өмсөж зүүх, эд баялагаар элбэг байхын билэгдэл/ Намсрайн бумба, Гонгорын бумба хоёрын аль нэгийг . Бумба нь айлын ноён нуруу тэгшитгэн,эд баялаг, эрүүл мэнд, ажил үйлс дэвжин дэлгэрэхийн билэгдэл/. Малын Шагай./ гэрийн эв нэгдэл, наадам наргиан дэлгэрэхийн билэгдэл/ Монгол Авдар./айлын буян хишгийг тогтоох / Авдарт элдсэн хурганы арьс, алд сур, таван өнгийн хадаг, шимийн охь архи, дөрвөн бэрхийн шагай, өөрийн улсын мөнгө зоос, арц ганга, хүж, таван төрлийн арвай будааны дээж зэргийг хадгалах нь эд баялаг хуран арвижихын билэгдэл хэмээн үздэг. 
Айлд байж болохгүй буюу хадгалах хэрэггүй зүйлс: Урагдсан хуучин хувцас гутал. Хагарсан цуурсан эмтэрхий аяга таваг, толь. Хуучин хогийн шүүр./нэгээс илүү жил болсон/ Хүний бэлэглэсэн таагүй бэлэг дурсгалын зүйлс. Хэт муухай эвгүй амьтан хүний зураг хөрөг. / хэрүүл тэмцэл авчирдаг/ Таагүй дурсамж сэдрээдэг эд эдлэл. Таних мэдэхгүй орны таагүй гэрэл зураг,бэлэг дурсгалын зүйлс. Мөлхөө цэцэг. Хэт хурц өнцөг бүхий тавилга зэрэг нь гэрт тань таагүй уур амьсгалыг бий болгодог.
Айл гэрт буян хишиг тогтоон, цог хийморь сэргээж байдаг эд зүйлс байдаг. Төрийн сүлд, соёмбо. Нууц товчоо зохиол. Морин хуур. Төрсөн нутаг уул усны зураг/шороо, чулуу/ Улаан давс./гадны хэрүүл тэмцэл, хар хэл амнаас хамгаалах/ Улаан харгана./гэрийн үүдэнд тавихад гэнэтийн гай барцад, халдлагаас хамгаална/ Тулга./айл гэрийн гал голомт ариун байхыг/ Хурганы арьс./айл гэрийн буян заяаг дууддаг/ Дээлийн торго./ гэрийн эзэн эмэгтэйд нэг нэг дээл хийхээр хэмжээний/ Эмээл хазаар ногт./ аль болох нүдэнд харагдах хүндтэй газраа байрлуулах/ Уран шувууны үүр./ялангуяа нялх хүүхэдтэй айлд маш сайн/ Дээжийн цөгц./ цай сүүний дээжээ өргөх цөгц байнга дүүрэн идээтэй байх нь айл гэрийн ажил үйлс буян хишигийг тогтоох/ Даллаганы уут./айлын орлогын үүдийг нээх, идэж уух өмсөж зүүх, эд баялагаар элбэг байхын билэгдэл/ Намсрайн бумба, Гонгорын бумба хоёрын аль нэгийг . Бумба нь айлын ноён нуруу тэгшитгэн,эд баялаг, эрүүл мэнд, ажил үйлс дэвжин дэлгэрэхийн билэгдэл/. Малын Шагай./ гэрийн эв нэгдэл, наадам наргиан дэлгэрэхийн билэгдэл/ Монгол Авдар./айлын буян хишгийг тогтоох / Авдарт элдсэн хурганы арьс, алд сур, таван өнгийн хадаг, шимийн охь архи, дөрвөн бэрхийн шагай, өөрийн улсын мөнгө зоос, арц ганга, хүж, таван төрлийн арвай будааны дээж зэргийг хадгалах нь эд баялаг хуран арвижихын билэгдэл хэмээн үздэг. Айлд байж болохгүй буюу хадгалах хэрэггүй зүйлс: Урагдсан хуучин хувцас гутал. Хагарсан цуурсан эмтэрхий аяга таваг, толь. Хуучин хогийн шүүр./нэгээс илүү жил болсон/ Хүний бэлэглэсэн таагүй бэлэг дурсгалын зүйлс. Хэт муухай эвгүй амьтан хүний зураг хөрөг. / хэрүүл тэмцэл авчирдаг/ Таагүй дурсамж сэдрээдэг эд эдлэл. Таних мэдэхгүй орны таагүй гэрэл зураг,бэлэг дурсгалын зүйлс. Мөлхөө цэцэг. Хэт хурц өнцөг бүхий тавилга зэрэг нь гэрт тань таагүй уур амьсгалыг бий болгодог. МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ.МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан.
Энэ нь төрийн захиргааны албан тушаалтанд хамааралтай гэсэн. Гэтэл энэ нь төрийн үйлчилгээний ажилтан, багш нарт үйлчилж байгаа тул энэ тогтоолыг дэмжихгүй байна. Цар тахалтай холбогдуулан өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэж, иргэдийн худалдан авах чадвар буурч байна. Тиймээс Засгийн газар шатахуун, өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлттэй холбоотой цалин, тэтгэврийг нэмэх шаардлагатай байна” гэлээ.
Г.Өнөрбаяр: Таван жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоосноор нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна. Өчигдөр тус хуулийн төслийг НББ-ны байнгын хороо хэлэлцээд хэлэлцэхийг дэмжсэн билээ. Хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж нарын гишүүд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард өргөн барьсан юм. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбоотойгоор гишүүд асуулт асууж, хариулт авлаа.УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатар: Энэ асуудлыг шийдсэнээр хэдэн төгрөгийн зардал гарах вэ. Иргэдийн санал хүсэлтийг авсан уу. Нэмэлт зардлуудаа хасаад тэтгэврээ нэмэгдүүлэх шаардлага байна. Энэ тал дээр байнгын хороо ямар байр суурьтай байна вэ.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: Манай яамнаас Нийгмийн даатгалын багц хуулийн төслийг өргөн барьсан. Хуулийн төсөлд таны ярьсан зүйлийг бүгдийг нь тусгаж оруулсан. Жилд 30 мянга орчим хүн тэтгэвэр тогтоолгож байгаа. Үүний 70 орчим хувь нь тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэврээ тогтоолгодог. Үлдэж байгаа хүмүүсийн цөөн хувь дээр энэ дараалсан таван жил гэдэг асуудал яригдана
УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Долоон жилийн хугацаанд хүмүүс ажлаа сольдог, завсарддаг асуудал байдаг. Тиймээс долоон жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоолгох нь иргэдэд маш их хохиролтой. 2022 оны төсөв дээр 10 гаруй тэрбум төгрөгийн хөрөнгө шаардагдана.УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин: Засгийн газрын өргөн барьсан хуультайгаа хамт хэлэлцээд явж болдоггүй юм уу. Сүүлийн таван жил өндөр цалин авсан хүмүүс илүү хожоод, бусад ахмадуудад ямар ч ялгаагүй юм биш үү. Энэ хуулийг баталснаар ямар хэмжээний санхүүжилт шаардлагатай вэ. 2022 оны төсвөө баталчихсан. Санхүүжилтээ яаж шийдэх юм бэ?УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: МАН-ын бүлэг энэ хуулийг хэлэлцэхийг дэмжчихээд багц хуультай хамт хэлэлцье гэдэг санал тавьсан. Гэхдээ энэ хууль бол ирээдүйд тэтгэвэрт гарах хүмүүсийн тэтгэврийг тогтоохдоо таван жилээр тооцно гэж байгаа. Эрт тэтгэвэрт гарсан хүмүүсийн асуудал тусдаа асуудал. Энэ хуулийг баталбал бид олон ахмадынхаа тэтгэврийг 500 мянга болгох боломж бүрдэх юм.
УИХ-ын гишүүн Б.Чойжилсүрэн: 2016-2021 онуудад улсын төсвөөс тэтгэврийн санд хэдэн төгрөг шилжүүлсэн бэ. НДШ-ийг 20-иос 25 хувь болгох, тэтгэврийн дунджийг 7 жилээр тооцох гэдэг асуудлыг би Сангийн сайд байхдаа батлуулж байсан. Тэтгэврийн санд ямар хэмжээний нэмэлт дарамт ирэх вэ?Тэтгэврийн сангийн орлого зарлага улсын нэгдсэн төсөвт тооцогдож явдаг. Ирэх оныхоо төсвийг баталчихсан. Жил бүхэн 120 орчим тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэнэ. Ингэснээр НДС-д жил бүхэн улсын төсвөөс 800 орчим тэрбум төгрөгийн татаас өгнө. Ард түмэнд таалагдаж гоё юм ярьж болно. Гэхдээ байгаа юмаа тараадаг, хуримтлуулдаг юмгүй байх нь зөв үү.УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: 2021 онд 35 мянган тэтгэвэрт гарсан. Үүний 70 хувь нь хувь тэнцүүлсэн болон бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэвэр тогтоолгосон. Жилд дөрөвхөн тэрбум төгрөг хэмнэхийн төлөө ахмадуудынхаа эрх ашгийг хохироох ёсгүй байсан юм. Энэ шийдвэр төрд иргэдийн итгэх итгэлийг алдагдуулсан.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: 2016 онд улсын төсвөөс 494, 2017 онд 570.3, 2018 онд 609.8, 2019 онд 605.5, 2020 онд 400, 2021 онд 603.5 тэрбум төгрөгийг НДС-д татаас болгож өгч байгаа. 2022 онд улсын төсвөөс 459.8 тэрбум төгрөг өгнө. Долоон жилийг таван жил болгосноор тэтгэвэр огцом нэмэгдэх юм шиг буруу ойлголт өгч болохгүй. Нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ.
иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн тусламж, үйлчилгээ /Өвчний учир үзлэг/ – Нийт зардал 15000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн тусламж, үйлчилгээ /Эрүүл мэндэд нөлөөлж буй нөхцөл байдал/ – Нийт зардал 17000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн тусламж, үйлчилгээ /Сэтгэцийн ба зан төрхийн эмгэгийнн үзлэг оношилгоо/ Нийт зардал 30000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Шүдний тусламж, үйлчилгээ /Шүд амны хөндийн амбулаторийн тусламж, үйлчилгээ/ – Нийт зардал 48000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Хэвийн явцтай жирэмсний хяналтын багц /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 342000 бөгөөд 
иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Эрсдэлтэй жирэмсний хяналтын багц /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 572000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн хяналт – Халдварт өвчин /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 21000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн хяналт – Халдварт бус өвчин /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 41000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн хяналт – Хорт хавдар /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 43000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн хяналт – Cэтгэцийн эмгэг /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 16000 бөгөөд 
иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн хяналт – Гэмтэл, осол /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 32000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Амбулаторийн хяналт – Мэс засын эмчилгээ /Амбулаторийн үзлэг, хяналт, оношилгоо, шинжилгээ/ – Нийт зардал 11000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. ЭМД-аар яаралтай тусламжийн үйлчилгээг үнэгүй авах боломжтой ЭМДҮЗ-ийн 2022 оны 01 дүгээр тогтоолын яаралтай тусламжид есөн оношийн бүлэг хамаарах бөгөөд эдгээр яаралтай тусламжийн нийт зардлыг 100 хувь эрүүл мэндийн даатгалын сангаас хариуцах юм. Яаралтай тусламж, үйлчилгээ /Улаан/ – Нийт зардал 2,033,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Яаралтай тусламж, үйлчилгээ /Шар А/ – Нийт зардал 556,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Яаралтай тусламж, үйлчилгээ /Шар В/ – Нийт зардал 91,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Яаралтай тусламж, үйлчилгээ – /Ногоон А/ – Нийт зардал 278,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Яаралтай тусламж, үйлчилгээ – /Ногоон B/ – Нийт зардал 43,000 бөгөөд 
иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Яаралтай тусламж, үйлчилгээ /Цагаан/ – Нийт зардал 16,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Гэмтлийн яаралтай тусламж, үйлчилгээ /Улаан/ – Нийт зардал 2,033,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Гэмтлийн яаралтай тусламж, үйлчилгээ /Шар/ – Нийт зардал 214,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Гэмтлийн яаралтай тусламж, үйлчилгээ /Ногоон/ – Нийт зардал 161,000 бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. ЭМД-аар түргэн тусламжийн үйлчилгээг үнэгүй авах боломжтой Түргэн тусламжид ойрын болон алсын дуудлагаасаа хамаарсан таван оношийн бүлэг хамаарах бөгөөд эдгээр түргэн тусламжийн нийт зардлыг Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас 100 хувь хариуцах юм. Түргэн тусламж /25 км хүртэл/ – Нийт 48,000 төгрөг бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Түргэн тусламж /25-70 км хүртэл/ – Нийт 86,000 төгрөг бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Түргэн тусламж /70-450 км/- Нийт 424,000 төгрөг бөгөөд 
иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Түргэн тусламж /450-800 км/- Нийт 822,000 төгрөг бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Түргэн тусламж /800 км дээш/- Нийт 1,500,000 төгрөг бөгөөд иргэн ямар нэг төлбөр төлөхгүй. Телемедициний тусламж үйлчилгээг үнэгүй авна “Телемедицин” гэдэг нь зайнаас анагааах, оношлох гэсэн утгатай бөгөөд харилцаа холбоо болон мэдээллийн технологийг ашигладаг гэдгээрээ онцлог юм. Телемедициний онлайн оношилгоо, эмчилгээ, зөвлөгөөг ЭМД-аар 100 хувь үнэ төлбөргүй авах боломжтой. Энэхүү тусламж үйлчилгээний нийт зардал 54,000 төгрөг байдаг бөгөөд иргэн ямар нэг хамтын төлбөр төлөхгүй аж. Бусад өдрийн эмчилгээг үнэ төлбөргүй хийлгэнэ Бусад өдрийн эмчилгээ гэдэгт дараах оношийн бүлгүүд багтах бөгөөд иргэн хувиасаа ямар нэгэн зардал гаргахгүй 100 хувь ЭМД-аар төлөгдөнө. Гемодиализ /эмийн эмчилгээ/ – Нийт зардал нь 165,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Хэвлийн диализ /эмийн эмчилгээ/ – Нийт зардал нь 59,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Хoрт хaвд.рын химийн өдрийн эмчилгээ /эмийн эмчилгээ/ – Нийт зардал нь 482,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Хoрт хaвд.рын химийн өдрийн бай эмчилгээ /эмийн эмчилгээ/ – Нийт зардал нь 4,000,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Хoрт хaвд.рын туяаны өдрийн эмчилгээ /энгийн туяа эмчилгээ/ – Нийт зардал нь 66,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. 
Хoрт хaвд.рын туяаны өдрийн эмчилгээ /шугаман хурдасгуурын аргаар хийх туяа эмчилгээ/ – Нийт зардал нь 350,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Иод 131 эмчилгээ – Нийт зардал нь 670,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Дараах сэргээн засах эмчилгээний төлбөрийг ЭМД-ын сангаас бүрэн хариуцна ЭМДҮЗ-ийн 2022 оны 01 дүгээр тогтоолд сэргээн засах тусламж, үйлчилгээний эмчилгээний төлбөрийг 100 хувь эрүүл мэндийн даатгалын сангаас хариуцхаар тусгажээ.Сэргээн засах тусламж, үйлчилгээнд арьсны эмгэг, үе мөч, дотор, тархи, мэдрэлийн гаралтай сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх гэх мэт 12 төрлийн оношийн бүлэг хамаардаг. Эдгээр бүх тусламж, үйлчилгээний төлбөр болох 20,000-1,771,000 төгрөгийн зардлыг 100 хувь Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас хариуцах юм Арьсний эмгэгийн сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 700,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Ахмадын сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 1,624,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Гэмтэл, согогын сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 1,539,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Дотрын эмгэгийн сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 1,634,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Тархи, мэдрэлийн гаралтай сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 1,771,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Үе мөч, тулгуур эрхтэний сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 1,320,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Хавдрын дараах сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 737,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Хүүхдийн сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 1,125,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. 
Эх барих эмэгтэйчүүдийн сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 842,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Сэтгэцийн сэргээн засах хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 832,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Сэргээн засахын амбулаторийн тусламж, үйлчилгээ – Нийт зардал нь 20,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Сэргээн засахын өдрийн эмчилгээ – Нийт зардал нь 150,000 бөгөөд иргэн төлбөр төлөхгүй. Хөнгөвчлөх эмийн эмчилгээг ЭМДС-гаас 100 хувь хариуцна ЭМДҮЗ-ийн 2022 оны 01 дүгээр тогтоолоор зохицуулагдах хорт хавдрын болон бусад өвчний үеийн хөнгөвчлөх эмийн эмчилгээний нийт зардал 880,000 төгрөг байдаг аж. Харин үүнийг Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас 100 хувь хариуцна хэмээн ЭМДЕГ-аас мэдээлэв. 
Гоёл чимэглэлийг өнгөлөг, гэрэлтсэн болгох Гоёл чимэглэлээ хадгалдаг хайрцаг руу цахиурын уутнаас хэдэн ширхэгийг хийснээр таны гоёл чимэглэлийг чийглэг орчноос хамгаална. Чийглэг орчин гоёл чимэглэлийн өнгийг алдагдуулж, үзэмжийг нь сэвтүүлдэг байна. Үр дүнд нь та гоёл чимэглэлээ өнгө оруулах хэрэгтэй болно. Хэдэн ширхэг цахиурын гелийг гоёл чимэглэлийн хайрцгийн ёроолд тавих хэрэгтэй. 3. Заалны цүнхний эвгүй үнэрийг дарах Чийглэг орчинд амьдардаг бактериас таагүй үнэр гардаг. Тэгэхээр та чийглэг орчныг үгүй болгож байж л эвгүй үнэрийг арилгана. Нэг эсвэл хоёр ширхэг цахиурын гелийг цүнхэндээ хийж, мартсан юм шиг буцааж авах хэрэггүй. Цаг хугацааны эрхээр чийглэг байдлыг арилгах болно. Мөн хувцасны шүүгээн дэх эвгүй үнэрийг ч энэ аргаар арилгах боломжтой. 4. Чухал бичиг цаас гэмтэхээс сэргийлэх Чийглэг орчин цаасыг
гэмтээж, чухал бичиг баримт болон фото зургийг чанаргүй болгодог. Бичиг баримтыг аюулгүй байлгахын тулд хавтас болон хайрцгуудын дунд цахиурын гель хийгээрэй, тэр тусмаа шүүгээнд хийж удаан хугацаанд хадгалах гэж байгаа бол энэ арга яг тохирно. Мөн аудио болон видео файлуудыг ч энэ аргаар хадгалж болно. 5. Эмийн чанарыг хангах Цахиурын гелийн тусламжтай эм рүү ус орохоос хамгаалах болгоомжтой. Хэрэв аяллаар явах үедээ эм авч явах гэж байгаа бол энэ аргыг хэрэглээрэй гэж зөвлөе. 6. Гэрийн эвгүй үнэрийг арилгах Гэрийн эвгүй үнэрийг арилгахын тулд цахиурын гелийг задлах хэрэгтэй. Нэг эсвэл хоёр ширхэг
цахиурын гель /хэмжээнээс нь хамаараад хэд ч байсан болно/-ийг урж, жижиг хэмжээтэй саванд хийнэ. Дээр нь нэг эсвэл хоёр дусал сайхан үнэртэй дурын тосыг хийж гэртээ тавина. Болгоомжтой байгаарай: энэ үйрмэг арьсыг үрэвсүүлж мэдэх тул болж өгвөл цахиурын гелийг задлахдаа үйрмэгт гараараа битгий хүрээрэй. Бас хүүхэд болон амьтнаас уг үнэр арилгагчийг хол байлгах хэрэгтэйг бүү мартаарай. 7. Шүүгээний эвгүй үнэрийг арилгах Цөөн хэдэн ширхэг цахиурын гель угаалгүй удсан хувцаснаас болж шүүгээнээс үнэртэх эвгүй үнэрийг арилгах боломжтой. Мөн улирлын чанартай буюу сүүлийн 6 сарын хугацаанд өмсөөгүй, шүүгээнд байлгасан хувцаснаас гарах эвгүй үнэрээс салахад тусална. Эвхэж тавьсан хувцаснуудын завсар эсвэл шүүгээний ард цахиурын гелийг тавина. Ингэснээр хувцас болон ор дэрний даавууг чийглэг болохоос сэргийлнэ.
Охайо мужийн их сургуулийн судлаач, туслах профессор Теодор Браски эрдэмтэд 77 мянган хүний мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийсэн гэж тайлбарлалаа.В12 нь уушигны хорт хавдар үүсгэх эрсдэл 30%, В6 нь 40% нэмэгддэг гэж тэд дүгнэжээ. Өдөрт 55 микрограммаас илүү витамин В12 хэрэглэдэг эрэгтэйчүүд, В витамин хэрэглэдэггүй эрчүүдтэй харьцуулахад уушигны хорт хавдар тусах эрсдэл 98 хувиар өндөр байна гэсэн судалгааны үр дүн гарчээ Өмнө нь эмч нар уушигны хорт хавдрын ховор шинж тэмдгийг нэрлэж байсан. Энэ нь өсгийтэй өвдөлт юм. Эх сурвалж: www.lenta.ru
Б.Байгал: Элэгний хатуурлыг эрт эмчлэхгүй бол гурван том хүндрэлийг дагуулдаг Улаанбаатар Сонгдо эмнэлгийн Ходоод гэдэс,элэг цөсний эмч Б.Байгал өнгөрсөн амралтын өдөр В, С вирус,элэгний хатуурал,эдгээрийг хэрхэн оношлох талаар иргэдэд үнэ төлбөргүй лекц тавилаа.Иргэдийн эрүүл мэндийн мэдлэгт хувь нэмэр оруулах үүднээс Б.Байгал эмчийн зөвлөгөөг тоймлон хүргэж байна. Элэг гэмтэхэд ямар шинж тэмдэг илэрдэг вэ Элэг нь өвддөггүй эрхтэн бөгөөд гэмтэж, өвчилсөн ч шинж тэмдэг илрэхгүй байх магадлал өндөр байдаг.Элгэнд том хэмжээний хавдар үүссэн байхад ч ямар нэгэн зовиур биед илэрдэггүй байх талтай.Тийм учраас иргэд биед нь ямар нэгэн шинж тэмдэг илрэхийг хүлээхгүйгээр урьдчилан сэргийлэх үүднээс жилд нэг удаа мэргэжлийн эмчид элгээ үзүүлж,хэвлийн эход харуулж байх хэрэгтэй.В,С вирустэй хүн л элгэний өвчнөөр өвчилнө гэдэг үе өнгөрсөн.В,С вирусээс гадна ар.хи да.рсны зохисгүй хэрэглээ,хэвлийн таргалалт, эмийн зохисгүй хэрэглээ өндөр байгаагаас элэгний өвчлөл нэмэгдэх хандлагатай болсон.Элэг нь нийлэгжүүлэх буюу хоол тэжээлээр авсан өөх тос,нүүрс усыг биед хэрэгтэй энерги болгон хувиргаад бидний өдрийн турш бодох сэтгэх,хөдлөх гээд бүх зүйлд зарцуулах үүрэгтэй эрхтэн учраас элэг гэмтэж эхлэхэд бие организм сульдаж, ядрах шинж хамгийн түрүүнд илэрдэг. Үдээс хойш ажлын ачаалал буурах,нозоорох байдал мэдрэгдэж эхэлдэг.Элэг үрэвсэж эхлэхээр нийт хэмжээгээрээ элэг томордог.Томрох тусам баруун хавирганы нум хүндүүрлэх,гэдэс дүүрэх зовиур илэрнэ. Үүнийгээ мэдэлгүй удаан хугацаанд явснаас болж элгэнд том хэмжээний хавдар үүссэх эрсдэлтэй байдаг. Тэгэхээр В,С вирусийн халдвартай ч, халдваргүй байлаа ч элгээ жил бүр үзүүлэхэд буруутах зүйлгүй.
Маникюр,педикюр хийлгэж байгаад вирусийн халдвар авах эрсдэл өндөр байна Сүүлийн үед эмнэлгийн бохир багаж хэрэгслээс гадна найдваргүй газар маникюр,педикюр хийлгэж байгаад вирусийн халдвар авах эрсдэл нэмэгдэж байгаа учраас жилдээ нэг удаа вирусийн шинжилгээг өгөх нь зөв юм.Хэвлийн хөндий эхо нь дан ганц элэг гэлтгүй дотор эрхтэнг шалгах маш чухал шинжилгээнд ордог.Хэрвээ шинжилгээгээр элэг гэмтсэн, вирустэй гарвал вирусийн идэвжлээ тогтоолгох ёстой.В,С вирусийн халдварыг эмчлэх боломж илүү сайжирч байна Вирусийн идэвжлээ үзүүлэхэд С вирус нэг миллметр цусанд 1000- дээш бол өндөр идэвхжилтэй бөгөөд вирусийн эсрэг эмчилгээг хийлгэх асуудал яригдана.В вирусийн хувьд 2000-20.000 хооронд хэлбэлзэж байвал тухайн хүний биеийн онцлогоос хамаарч вирусийн эсрэг эмчилгээнд хамруулна.Манай улсын хувьд С вирусийн эсрэг дөрвөн төрлийн эм нэвтэрсэн.Монголд гэлтгүй дэлхий нийтэд эдгээр эмийн эмчилгээ харьцангуй үр дүн сайтай байгаа.Мөн В вирусийн эсрэг эмийн эмчилгээ Монголд нэвтэрсэн.Өөрөөр хэлбэл,В,С вирусийн эмчилгээний асуудал шийдэгдэж байна.Элэгний хавдраар өвчилж байгаа хүмүүсийн дийлэнх нь В вирусээс үүдэлтэй байгаа.В вирусийн халдвар С-г бодвол элэгний үйл ажиллагаанаас гадна бүтцэд амархан өөрчлөлт оруулж, залуу хүмүүст элэгний хатуурлын төвшинд хурдтай хүргэж байна.С вирустэй харьцуулахад В вирусийн эмчилгээ удаан үргэлжилдэг.Хамгийн багадаа 5-8 жил. Дээр нь В вирус элгэнд хорон чанартай нөлөөлж байгаа учраас В вирустэй иргэд маань аль болох эрт эмчилгээнд хамрагдах хэрэгтэй юм.
Дельта вирусийн эсрэг эмчилгээний талаар сайн мэдээ дуулдаж магадгүй Монголчуудын хувьд В болон дельта вирусийн хавсарсан халдварын гаралтай элэгний хатуурал, хатуурлын хүндрэлүүд, хавдар өндөр төвшинд байгаа.С вирустэй харьцуулахад В болон дельта вирусийн хавсарсан халдвар нь элгийг илүү хүнд гэмтээхээс гадна давшингуу явцтай байдаг.В вирусийн гадаргуу дельта вирустэй ижилхэн байдаг гэдэг утгаараа хавсран хавдар үүсгэдэг.В вирусийн халдвартай өвчтөнүүдийн 56 хувь дельта вирусийн хавсарсан халдвартай бөгөөд манай улс энэ өвчлөлөөр дэлхийд номер нэгд явж байна.Дэлхийн нийтэд одоог хүртэл дельта вирусийн эмчилгээ шийдэгдээгүй, судалгааны шатанд байна.Магадгүй он гаргаад дельта вирусийн эмчилгээний талаар сайн мэдээ дуулдахыг үгүйсгэхгүй.Учир нь,клиникийн судалгааны ажил дуусах шатандаа байгааг мэдээлж байна.Тэгэхээр өнөөгийн нөхцөлд В вирусийн эсрэг эмийг хэрэглэвэл В болон дельта вирусийн хавсарсан халдвар элгэнд хүчтэй нөлөөлөхөөс тодорхой хэмжээгээр хамгаална.Тиймээс В вирусийн эсрэг эмийг эмчийн зааврын дагуу хэрэглээд явах ёстой.Сүүлийн үед В болон дельта вирусийн халдвар залуу хүмүүст элбэг байгаа учраас эмийн эмчилгээг заавал хийлгэж, өөрийгөө хамгаалахыг зөвлөж байгаа.
Элэгний хатуурлыг тоохгүй, хайнга орхисноос болж гурван том хүндрэлийг дагуулдаг Монголчуудын дунд элэгний хатуурал их байна.Гэхдээ хатууралтай хүмүүс өвчиндөө хэнэггүй хандаж,өвчнөө хүндрүүлж, гэнэтийн шоконд орох эрсдэл гарах болсон.Элэгний хатуурал ийм шатандаа явна,ингэж хянах ёстой гэж эмч хэлдэг хэдий ч өөрт нь мэдрэгдэж, байнгын өвдөх зовиур байдаггүйгээс болж гэнэт өвдөхөөр нь эмчилгээ хийлгээд яваад байдаг.Элэгний хатуурлыг нэг төвшинд барих,гэнэтийн хүндрэлээс сэргийлэх хамгийн чухал.Хэдий өвчтөнд өвдөх, хүндүүрлэх зовиур илрэхгүй байгаа ч элэгний хатуурлын хүндрэл нь хүнийг ү.хэлд хүргэх аюултай.Элэгний хатуурал гурван хүндрэлийг дагуулдаг.Элэг нь судсаар баялаг эрхтэн.Элэгнээс гарч байгаа судас нь ходоод болон улаан хоолой, дэлүү рүү холбоос үүсгэсэн байдаг. Элэг хатуурч, үйл ажиллагаагаа ганцаараа зохицуулж явсаар сүүлдээ зохицуулж чадахаа больж холбоотой байгаа судаснууд руу ачааллаа өгч эхэлдэг.Тэгэхээр эхлээд улаан хоолойн венийн судас ачааллыг хүлээн авч, тодорхой хугацааны дараа өргөсдөг.Үүний дараа дэлүү рүү ачаалал өгснөөс болж дэлүүний хэвийн хэмжээ томордог. 
Элэг сорвижож, жижгэрч, хатуурахын хэрээр цөсний сувгууд дарагдаж цөсны замын дутмагшил үүсэх хүндрэл үүсдэг.Улаан хоолойн вений судасны үрэвсэл гэдэг нь элэгний хатууралтай өвчин амь на.саа а.лдаж болох хамгийн том эрсдэл юм.Иргэдийн дунд элгээрээ бөөлжөөд на.с ба.рсан гэх яриа байдаг. Гэтэл тэр нь элгээрээ бөөлжсөн юм биш.Харин улаан хоолой өргөсч, судас ачааллаа даахаа болиод ирэхээс цус алдаж амь на.саа а.лддаг. Дэлүү нь дотоод эрхтэнг хамгаалах үүрэгтэйгээс гадна цус бүлгэнэх эсүүд дэлүү дээр задардаг.Тэгэхээр дэлүү томрох тусам цус бүлгэнэх эсүүд олноороо очиж задарснаар цусны бүлгэнэл буурдаг.Элэгний хатууралтай өвчтөний хамраас цус гарах, цус шүүрэх нь дэлүү томорч байгаатай холбоотой.Ийм хүндрэлд орохгүйн тулд яах ёстой вэ Элэгний хатууралтай өвчтөнг үнэлж, аль шатандаа байгаа,хүндрэлийн зэргийг нь тодорхойлсны дараагаар эмчилгээ хийх ёстой. Элэгний хатуурлын нэг болон хоёрдугаар шатанд байгаа өвчтөнд вирусийн эсрэг эмчилгээ хийнэ.Ингэснээр элэгний өвчлөлийн идэвжлийг цааш нь даамжруулахгүй байх боломжтой.Элгийг гэмтээж байгаа гол шалтгааныг бууруулж чадсанаараа дахин гэмтэх эрсдэлээс хамгаална
Дараагийн ээлжинд хүндрэл үүссэн тохиолдолд хүндрэлийн эсрэг зөв менежментээр эмчилгээ хийх ёстой. Элэгний хатууралтай өвчтөн зовиуртай ч бай,зовиургүй ч бай жилдээ нэг удаа ходоод болон улаан хоолойгоо дурандуулах ёстой.Үүгээр улаан хоолойн венийн судас өргөссөн эсэхийг хянадаг.Эхний ээлжид тодрол үүсч эхэлсэн байхад тоохгүй, эсвэл мэдэхгүй өнгөрвөл хүндрэл үүснэ.Тэгэхээр улаан хоолойнд тодрол үүсч эхлэхэд эмийн эмчилгээ хийх ёстой.Хүндрэхээс нь өмнө мэдвэл эмийн эмчилгээ хийж, мэргэжлийн эмч хянаад явах боломжтой.Харин улаан хоолой нэлээд өргөссөн тохиолдолд өргөссөн судаснуудыг боох арга хэмжээ авдаг.Боох арга амжилттай болбол хоёр сарын дараагаас улаан хоолойн үрэвссэн хэсгүүд эдгэх боломжтой байдаг.Мөн улаан хоолойн судас өргөснийг дагаж ходоодны ероолны судас өргөсдөг.Энэ тохиолдолд тариа тарьж, тухайн өргөссөн хэсгийг түлж сорвижуулаад дахин өргөсөхгүй болгодог.Энэ чиглэлийн эмчилгээг өвчтөн, эмч аль аль нь зөв менежментээр хийвэл хэвийн амьдрах хугацаа уртсах боломж байгаа.Сонгдо эмнэлгийн эмч нар улаан хоолойн өргөссөн хэсгийг боох мэс ажилбар болон ходоодны ероолны судасны өргөссөн хэсэгт тариа тарих эмчилгээг амжилттай хийж байгаа.Эдгээр эмчилгээ хийснээр элэгний хатуурлаас үүдэлтэй венийн судаснаас цус а.лдаж на.с ба.рах эрсдэлийг бууруулах боломжтой байгаа Мөн дэлүүний тэжээгч цусыг бөглөх ажилбарыг хийж байна. Эдгээр эмчилгээг хийлгэсний дараа эмчийн хяналт маш чухал үүрэгтэй байдаг.Өвчтөн, эмч хоёр маш сайн хяналттай байвал элэгний хатуурлыг хавдар болгохгүй байх боломжууд бий . 
Элэгний хатууралтай өвчтөн 6 сар тутам эход харуулж эрт үеийн элэгний хавдарт шилжихээс сэргийлэх боломжтой гэж олон улсад үздэг.Гэтэл Монголд энэ боломж алдагдсан.Хяналт эмчилгээ аль, аль талдаа алдагдсанаас болж өвчлөл хүндэрч хавдар үүссэн байх нь элбэг байна.Тиймээс өвчтөнд элэгний хатуурал гэдэг онош тавигдсан л бол гурван сар тутам элэгний эмчийн хяналтад орж, эмчилгээгээ хийлгэж, хэвлийн эхо, элэгний хавдрын маркер гэдэг зүйлийг үзүүлэх ёстой. Жил бүр ходоодоо дурандуулж, томографи хийлгэх хэрэгтэй.Учир нь хэвлий эхогоор харагдахгүй нэвчилтэд хавдрууд байдаг.Үүнээс урьдчилан сэргийлэх үүднээс жилдээ нэг удаа томографи хийлгэх хэрэгтэй байдаг.Элэгний хатууралтай өвчтөн дээрх хяналтын зарчмаар эмчилгээг хийлгэх хэрэгтэй.Элэгний хавдарыг эрт оношилвол өвчтөний амьдрах хугацааг уртасгах боломжтой Өдөрт дөрвөн Монгол хүн элэгний хавдраар на.с ба.рч байгааг Хавдар судлалын үндэсний төвөөс мэдээлж байгаа.Огт үзүүлэхгүй явж байгаад элэгний хавдар оношлогдож, эсвэл элэгний хатуурлаа зөв хянаагүй, эмчлээгүйгээс хавдар руу шилжсэн байдаг.Хатуурлыг хавдарт шилжүүлэхгүй байх боломж сүүлийн үед нээгдэж байгаа.Гэтэл монголчуудын хувьд нийт хавдартай хүмүүсийн 55 хувь төгсгөлийн шатандаа оношлогдож байна.Иргэдийн дийлэнх нь хэнэггүй явж байгаад элгэн дээр 10-13 см-ийн хэмжээ бүхий задрах гэж байгаа үедээ хавдар оношлогддог.Хавдрын хүнд үед орсон тухайн өвчтөнг на.с. ба.ртал нь зовиургүй байлгах эмчилгээг хийх боломжийг хайдаг. Сүүлийн үед элэгний хавдрыг эрт үед нь оношлох байдал сайжирч байна. 
Элэгний хавдрыг 2-3 дугаар шатанд оношилж чавдал эхлээд элэг тайрах боломж байгаа эсэхийг хайна. Халдвар элэгнээс бусад эрхтэнд тархаагүй бол хавдартай хэсгийг тайрч, үүний дараагаар вирусийн эсрэг эмчилгээг хийж эрсдэлийг тодорхой хэмжээгээр бууруулдаг.Дараагийн нэг арга нь элэгний тэжээгч судсыг бөглөх юм.Элэгний хавдар маш олон артерийн судаснаас цусан хангамж авдаг.Элэг нь венийн судаснаас тэжээгддэг учраас элэгний хавдрыг тэжээж байгаа артерийн судсыг химийн тариагаар бөглөж болдог. Ингэснээр хавдар цаашаа даамжрахгүй, жижгэрэх боломжтой байгаа. 2.5-аас доош см-тай хавдартай өвчтөнүүдэд элэгний хавдартай хэсэгт тусгай зүүгээр хатгаж, хавдартай хэсгийг өндөр хэмээр шарж, сорвижуулдаг.Бага хэмжээний хавдартай өвчтөнүүдэд хийхэд хамгийн төгс эмчилгээг болж чаддаг. Хамгийн гол нь хавдрыг эрт оношлуулснаар тухайн өвчтөний амьдрах хугацааг уртасгах боломжтой. Бөглөх, түлэх ажилбарт орсон өвчтөнүүдийг найман долоо хоногийн хугацаатайгаар эмчийн хяналтад байнга байх ёстой.Тухайн хүн өөртөө анхаарал тавьж, эмч нь өвчтөнөө зөв чиглүүлж, зөв менежментээр эмчилбэл элэгний өвчний на.с ба.ралтыг бууруулах боломжтой.
Элэгний өвчлөлөөс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ Нэгд, вирусийн халдвараас байнга сэргийлнэ.Вирус дамжих замуудаас байнга өөрийгөө хамгаалах хэрэгтэй.Эмнэлгийн багаж хэрэгсэл,зүү,тариур,мэс ажилбарт орох, шүд янзлуулахдаа нэг удаагийн багаж хэрэгсэл хэрэглэж байна уу эвсэл найдвартай, чанартай газар хандаж байгаа эсэхдээ байнга анхаарал тавьж байх ёстой.Сүүлийн үед В,С вирус бэлгийн замаар халдварлах эрсдэл байгаа учраас энэ тал дээр анхаарах хэрэгтэй.Ар.хи да.рсны өндөр хэрэглээ, эмийн зохисгүй хэрэглээнээс татгалзах ёстой Эмийг эмчийн хяналтад нь хэрэглэ.Элгийг гэмтээдэг хамгийн эхний бүлгийн эмэнд өвчин намдаах,үрэвслийн эсрэг эм ордог.Бидний сайн мэдэх парацетамол, аспирин, ибупрофенаас эхлээд нэлээд эм энэ бүлэгт орно.Эдгээр эм элэгний хамгаалах чадварыг бууруулж задлаад элгэнд хордлогын гаралтай үрэвсэл үүсгэдэг.Ханиад хүрвэл,толгой өвдвөл гээд л шалтгааныг ололгүй дээрх эмүүдийг өндөр тунгаар эсвэл удаан хугацаагаар хэрэглэсэн байдаг.Тэгэхээр энэ нь хордлого үүсгээд нэг хүндэрвэл эмийн эмчилгээ авахгүй,элэг солих хүртэл заалт гарч ирдэг. Элгээ богино хугацаанд солихгүй бол тухайн хүн ам.иа а.лддаг.Тиймээс эмийн зохисгүй хэрэглээг маш сайн бодолцож, эмчийн хяналтад эм хэрэглэх нь чухал байна.Мөн жирэмснээс хамгаалах дааврын бэлдмэл, сэтгэцэд нөлөөт тайвшруулах эмүүдийн хэрэглээ ч нэмэгдэж, хяналт алдагдаж байгаа тул хүмүүс энэ тал дээр анхаарах хэрэгтэй байна.
Дараагаар хэвлийн таргалалтыг бууруулж, байнгын дасгал хөдөлгөөнтөй бай.Элэгний өөхжилттэй хүмүүсийн эмчилгээний судалгаанаас харахад эм уулгахаас илүү хэвлийгээрээ турсан өвчтөний өөжилт багассан байсан.Тиймээс элэгний үйл ажиллагаа хэвийн ч өөхжилт өндөр байгаа өвчтөнүүдэд хөдөлгөөн хийхийг санал болгож байна.Элэг гэлтгүй бүх биеийн илчлэгийг шатаадаг, биеийн булчинг зэрэг ажиллуулдаг дасгал бол алхах юм.Хэвлийгээр турах хэрэгтэй гэхээр зарим нь эм хэрэглэх,гэнэт фитнесст яваад 10, 20 кг турдаг.Гэхдээ энэ арга нь эргээд дотор эрхтэнд сөргөөр нөлөөлж өвчлөл үүсч эхэлдэг.Тиймээс гэнэт турах биш 1-2 жилийн хугацаанд аажим, аажмаар турах нь хамгийн эрүүл зөв арга. “Би элэгний өөжилттэй заавал фитнессд явна” гэхээс илүү өдөрт нэгээс нөгөө газар руу 30 минут идэвхтэй алхахад маш сайн дасгал болно.1-2 жил тогтмол алхаж заншвал хэвлийн таргалалтаас сэргийлж, биеийн жин эрүүлээр буурдаг.Танилц, элэгний үйл ажиллагаанд хамгийн сайн бүтээгдэхүүн Элэг нь хүний ходоод гэдсэнд орж байгаа хоол хүнсийг задлаж, хоргүйжүүлж хэрэгтэйг нь авч,хэрэггүйг гадагшуулдаг чухал эрхтэн.Тэгэхээр чухал эртхэнээ мөн хоол хүнсээрээ тэтгэж байх хэрэгтэй.Элгэнд хамгийн сайн нөлөөтэй цөөн тооны бүртгэгдсэн бүтээгдэхүүнийг хэрэглэж занш.Үүнд, Авокадо Элгэнд сайн нөлөө үзүүлэхээс гадна элэгний хавдраас урьдчилан сэргийлэх өндөр магадлалтай жимс.Уг жимсэнд глутатион гэх элэгний эсийг хамгаалах, тогтолцоог дэмжих бодис их хэмжээгээр агуулагддаг.Энэ бодис элгийг цэвэршүүлэх нөлөөтэй. Долоо хоногт хоёр удаа хоол хүнсэндээ авокадог хэрэглэснаар элэгний хавдраар өвчлөхөөс сэргийлэх өндөр боломжтой хүнс гэж үздэг.Сармис Сармис нь аллицин болон селен гээд бодисыг ихээр агуулдаг бөгөөд энэ нь элгийг хоргүйжүүлэх үйл ажиллагааг дэмждэг.
Ер нь сармис ганц элэг гэлтгүй бүх эрхтэнд сайн нөлөөтэй учраас өдөр тутамдаа хоол хүнсэндээ хэрэглэх хэрэгтэй Шанцай Шанцай нь дархлааг дэмжих үйлчилгээний хүнсний бүтээгдэхүүн.Шанцайг заавал хоол хүнсэнд хэрэглэхээс илүү шүүс болгон хэрэглэвэл вирусийн идэвхжлийг бууруулах үйлчилгээтэй учраас элэгний өвчтэй хүмүүс хэрэглэхэд тохиромжтой байдаг.Өвлийн улиралд бага насны хүүхдүүдийн вирусийн гаралтай ханиад томуунаас сэргийлж шанцайг уулгаж байх хэрэгтэй.Ер нь ногоон ургамлууд ислэг ихтэй учраас элэг болон цөсны замыг цэвэрлэх үүргийг маш сайн гүйцэтгэж, элэгний үйл ажиллагааг дэмждэг. Ногоон цай Элгийг хоргүйжүүлж, өөхөн эсүүдийг бууруулах үйлчилгээтэй.Тиймээс элэгний өөжилтэй хүмүүс ногоон цайг хэрэглэх нь үр дүнтэй.Хушга Хушга нь элгэнд хамгийн их хэрэгтэй амин хүчлийг агуулдаг. Л-Аргинин, амин хүчлүүд, омега-3 агууламж өндөртэй байдаг тул элгэнд ороод ургийн хүчлийг дэмждэг учраас элэгний хатууралтай өвчтөнүүд хушга хэрэглэх нь үр дүнтэй байна.Мөн элэгний эсүүдийг өөхөн эдээр солигдохоос сэргийлэх үйлчилгээтэй Үргэлж инээвэл элэг эрүүл байна Элэг нь эзнээ дагаж баярлаж, гомдож байдаг эрхтэн.Тиймээс өвчтэй, өвчингүйгээсээ үл хамаарч үргэлж инээд хөөртэй байвал ямар ч эм, эмчилгээгээнээс илүү хамгийн сайн эм болно.
Е9 визтэй иргэд 10 жилийн хугацаанд оршин суух боломжтой болно гэнэ🫢 🇰🇷 БНСУ-ын засгийн газар жил бүр E-9 буюу мэргэжлийн бус ажлын визээр 50,000~60,000 орчим 👷гадаад ажилчид татан авдаг байсан бол, энэ жил тус визээр орж ирэх ажилчдын тоог ☝️110,000 болгож өсгөх гэж байгаа гэнэ. ⚡ Мөн E9 визний хугацаа хамгийн удаандаа 4 жил 10 сар хүртэл сунгах боломжтой байсан бол энэхүү хугацааг хамгийн ихдээ 10 жил хүртэл сунгах боломжтой болгох гэнэ. ☝️ Удаан хугацаагаар оршин суух эрх буюу 10 жилийн виз авах гадаад ажилчдын хувьд нэг газраа даан тогтвортой ажилласан байх шаардлагатайгаас гадна 사회통합프로그랩 буюу нийгмийн нэгдсэн хөтөлбөрийн 3- шатанд тэнцсэн байх, топик 3- р түвшинөөс дээш байх зэрэг шаардлага тавих юм байна. 
Отгонтэнгэр хайрхан түүний ойролцоох уулсыг оролцуулан 955 хавтгай дөрвөлжин талбай бүхий газрыг 1992 онд төрийн хамгаалалттай дархан цаазат газар болгожээ. Отгонтэнгэр уулын ноён оргил далайн төвшнөөс дээш 4021 метр өндөр өргөгдсөн бөгөөд түүний 3752 метрээс дээш өндөрт мөнх цастай билээ. Очирвааний оргилд ил байдаг уулсууд бүгдэд нь хормой, энгэргүй бүрхэж таван зүйлийн өнгө үнэр сүлэлдсэн арц ургадаг. Тэр дундаа хонин арц нь бүүр ч үнэр тансаг ажгуу. Арцыг гишгэх, мөчрийг нь гэмтээхийг эрс цээрлэнэ. Арцыг авахдаа ном ёсоор нь Очирвааний зүрхэн тарни хэлж хормой дэвсэн сөхөрч суугаад алга хавсран мөргөн гуйж авдаг уламжлалтай. Вансэмбэрүү хэмээх гайхамшигт ихэр цэцэг царам асга бараадан найман сарын дундуур дэлгэрэн ургана. Тэр бүр эрсэн хүнд олдохгүй. Үзэгдэх хүндээ 20, 30-аараа үзэгдэнэ гэж ярьдаг. 
Отгонтэнгэр хайрханы тахилгын дараа #харсан хүн бүрийг ивээх болтугай 
МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ. МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан. 
Энэ нь төрийн захиргааны албан тушаалтанд хамааралтай гэсэн. Гэтэл энэ нь төрийн үйлчилгээний ажилтан, багш нарт үйлчилж байгаа тул энэ тогтоолыг дэмжихгүй байна. Цар тахалтай холбогдуулан өргөн хэрэглээний 
барааны үнэ нэмэгдэж, иргэдийн худалдан авах чадвар буурч байна. Тиймээс Засгийн газар шатахуун, өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлттэй холбоотой цалин, тэтгэврийг нэмэх шаардлагатай байна” гэлээ. Г.Өнөрбаяр: Таван жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоосноор нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ УИХ-ын чуулганы 
хуралдаанаар Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна. Өчигдөр тус хуулийн төслийг НББ-ны байнгын хороо хэлэлцээд хэлэлцэхийг дэмжсэн билээ. Хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж нарын гишүүд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард өргөн барьсан юм. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбоотойгоор гишүүд асуулт асууж, хариулт авлаа.УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатар: Энэ асуудлыг шийдсэнээр хэдэн төгрөгийн зардал гарах вэ. Иргэдийн санал хүсэлтийг авсан уу. Нэмэлт зардлуудаа хасаад тэтгэврээ нэмэгдүүлэх шаардлага байна. Энэ тал дээр байнгын хороо ямар байр суурьтай байна вэ.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: Манай яамнаас Нийгмийн 
даатгалын багц хуулийн төслийг өргөн барьсан. Хуулийн төсөлд таны ярьсан зүйлийг бүгдийг нь тусгаж оруулсан. Жилд 30 мянга орчим хүн тэтгэвэр тогтоолгож байгаа. Үүний 70 орчим хувь нь тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэврээ тогтоолгодог. Үлдэж байгаа хүмүүсийн цөөн хувь дээр энэ дараалсан таван жил гэдэг асуудал яригдана УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Долоон жилийн 
хугацаанд хүмүүс ажлаа сольдог, завсарддаг асуудал байдаг. Тиймээс долоон жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоолгох нь иргэдэд маш их хохиролтой. 2022 оны төсөв дээр 10 гаруй тэрбум төгрөгийн хөрөнгө шаардагдана.УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин: Засгийн газрын өргөн барьсан хуультайгаа хамт хэлэлцээд явж болдоггүй юм уу. Сүүлийн таван жил өндөр цалин авсан хүмүүс илүү 
хожоод, бусад ахмадуудад ямар ч ялгаагүй юм биш үү. Энэ хуулийг баталснаар ямар хэмжээний санхүүжилт шаардлагатай вэ. 2022 оны төсвөө баталчихсан. Санхүүжилтээ яаж шийдэх юм бэ? УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: 
МАН-ын бүлэг энэ хуулийг хэлэлцэхийг дэмжчихээд багц хуультай хамт хэлэлцье гэдэг санал тавьсан. Гэхдээ энэ хууль бол ирээдүйд тэтгэвэрт гарах хүмүүсийн тэтгэврийг тогтоохдоо таван жилээр тооцно гэж байгаа. Эрт тэтгэвэрт гарсан хүмүүсийн асуудал тусдаа асуудал. Энэ хуулийг баталбал бид олон ахмадынхаа тэтгэврийг 500 мянга болгох боломж бүрдэх юм. УИХ-ын гишүүн Б.Чойжилсүрэн: 2016-2021 онуудад улсын төсвөөс тэтгэврийн санд хэдэн төгрөг шилжүүлсэн бэ. НДШ-ийг 20-иос 25 хувь болгох, тэтгэврийн дунджийг 7 жилээр тооцох гэдэг асуудлыг би Сангийн сайд байхдаа батлуулж байсан. Тэтгэврийн санд ямар хэмжээний 
нэмэлт дарамт ирэх вэ? Тэтгэврийн сангийн орлого зарлага улсын нэгдсэн төсөвт тооцогдож явдаг. Ирэх оныхоо төсвийг баталчихсан. Жил бүхэн 120 орчим тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэнэ. Ингэснээр НДС-д жил бүхэн улсын төсвөөс 800 орчим тэрбум төгрөгийн татаас өгнө. Ард түмэнд 
таалагдаж гоё юм ярьж болно. Гэхдээ байгаа юмаа тараадаг, хуримтлуулдаг юмгүй байх нь зөв үү.УИХ-ын гишүүнБ.Пүрэвдорж: 2021 онд 35 мянган тэтгэвэрт гарсан. Үүний 70 хувь нь хувь тэнцүүлсэн болон бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэвэр тогтоолгосон. Жилд дөрөвхөн тэрбум төгрөг хэмнэхийн төлөө ахмадуудынхаа эрх 
ашгийг хохироох ёсгүй байсан юм. Энэ шийдвэр төрд иргэдийн итгэх итгэлийг алдагдуулсан.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: 2016 онд улсын төсвөөс 494, 2017 онд 570.3, 2018 онд 609.8, 2019 онд 605.5, 2020 онд 400, 2021 онд 603.5 
МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ. МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан. 
эмчээр шалгарч байсан бөгөөд дэлхийн хэмжээний эмч гэж үнэлэгддэг. Тэрээр Инчоны Гил эмнэлэгт зочилж, жирийн иргэдтэй 30 жил судалсан хорт хавдарын тухай ярилцжээ. Жил бүр 600~аад солонгосууд MД-Андерсон хорт хавдарын төвийг зорьж очдог ажээ. Энэ тоонд томчууд ч багтана. Тэрээр “Тамхинаас дутуугүй хүний биеийг хордуулдаг зүйл нь амьтаны гаралтай өөх тос” гэжээ. 
Пицца , хиамтай талх зэрэг тосонд хайрсан хоол хүнс, өөх ихтэй мах(самгёбсал) зэргээс аль болох хол байсан нь дээр аж. 
Яагаад өөхтэй махнаас хол байх ёстой вэ? Залуу хүмүүс идэхэд зүгээр. 20~30 насныхан өөх тостой мах их идсэн ч, задаргааны фермент нь үүргээ сайн гүйцэтгэдэг учир асуудал үүсдэггүй. Гэвч хүн 40 нас өнгөрөөд ирвэл өөр болдог ажээ. Аажим аажмаар 
амьтаны гаралтай өөх тосыг задалж боловсруулдаг ферментийн хэмжээ багасдаг байна. Барууныханы хувьд өөхлөлт арьсных нь доор хуримтлагдан тэднийг таргалуулдаг байна. Энэ нь харьцангүй аюул багатай. Харин дорно дахиныхны хувьд өөр ажээ. Дорно дахиныхны хувьд дотоод эрхтэний өөхлөлт болдог байна. # Дотоод эрхтэний өөхлөлт яагаад аюултай вэ? Нас явах тусам судасан дахь цусны холестрины хэмжээ ихэсдэг. Тиймээс судасны хананд тос хуримтлагдана. Тэр нь судасны хананд наалдаастай байж байгаад, тодорхой хэмжээнд хүрэхээрээ ховхордог. 
Улмаар биеийн хаа хамаагүй эргэлдэж байгаад жижиг хялгасан судасанд очоод наалддаг байна. Тархинд очоод наалдвал тархины цус харвалт өгөх, зөнөх зэрэг оюун ухааны хомсдолын шинжтэй өвчин үүсгэж; элгэнд очвол элэгний өөхлөлт үүсгэж элэгний хорт хавдар болдог байна. Мөн нойр булчирхай дахь өөх тос ихэсвэл “чихрийн шижин” өвчин үүсгэдэг. # Яаж идвэл зохистой вэ? 40 нас гарвал биен дахь задлах ферментийн хэмжээ, инсүлиний хэмжээ багасдаг. Тиймээс ерөнхийдөө хоолны идэх хэмжээгээ багасгах хэрэгтэй. Өөх мах идэх хэмжээгээ багасгах ёстой. 40 нас гараад 20~той юм шиг идвэл биеэ гэмтээх болно. 
Ким доктор хорт хавдараас аюултай өвчин судасны төрлийн өвчин гэжээ. Хүндэрч мэдсэн хорт хавдар нь оношлогдоод 1жилийн дараа нас бардаг бол зөнөлт, цус харвалт зэрэг судасны төрлийн өвчин нь 10~20жил тэмцүүлж, ар гэрийнхэнийгээ зовоодог аж. Өөрөөр хэлбэл, судасны төрлийн өвчнөөс урьдчилан сэргийлвэл давхар хорт хавдараас урьдчилан сэргийлэгдэнэ гэсэн үг юм. Ким доктор нь дэлхий дээр хамгийн эмчлэхэд хэцүү хорт хавдарын өвчтөнүүд солонгосууд гэжээ. Тэд интернэт зэргээс баталгаагүй мэдээнүүд цуглуулж, эмчдээ өөрийгөө бүрэн даатгадаггүй. Мөн хорт хавдараар нас барахаасаа өмнө эмчилгээ даахгүй (өлсгөлөнгөөр) нас 
бардаг байна. # Өлсгөлөнгөөр нас барна гэж юу гэсэн үг вэ? Хорт хавдар оншлогдоод эмчилгээ эхэлбэл, биен доторх уураг устдаг байна. Тиймээс нэмэлт уураг хэрэгтэй. Уураг хамгийн их агуулагддаг хүнс мах юм. Туяаны эмчилгээний хувьд ч мөн адил, цацраг туяаны эмчилгээ нь бүдүүлэгээр хэлбэл мах шарж байгаатай адил биеийг жигнэж байгаатай адил учраас бие хүчгүй болох нь мэдээж. Зөвхөн ногоо идэх юмуу хоолоо сайн идэхгүй бол жин буурдаг. Хорт хавдарын эмчилгээнд орвол, мөн туяаны эмчилгээнд орвол аль болох жингээ бууруулахгүйг хичээх хэрэгтэй. 
Хоолонд дургүй болж жин багасвал эмчилгээ нөлөөлөхгүй болж ирдэг. Энэ үед мах идэх ёстой. # Тэгвэл юуны мах идвэл сайн бэ? Нугасны мах идэхийг зөвлөж байна. Нугасны махны тос нь ханаагүй өөх тос учир биенд сайн ажээ. Мөн хорт хавдарын эмчилгээний үед ус ихээр уугаарай гэлээ. Хүчтэй эм уухын хэмжээгээр ус ихээр ууж биенд шингэдэг. Мөн хорт хавдарын талаар хандлага чухал гэлээ. Америк хүн солонгос хүн шал өөр хандлагатай. Америкууд ерөнхийдөө үхэх амьдрахыг бурхан шийднэ гэж үздэг учир өвчинөө бүрэн эмчдээ даатгадаг. Тэд өөрийнхөө бие сэтгэлээ 
зохицуулахад анхаарлаа төвлөрүүлж, урдах ажлаа хийгээд явдаг. Нас барахынхаа өмнөх өдөр хүртэл ажилсан хүмүүсийг их харлаа. Тэдний хорт хавдартаа санаа зовох цаг нь хамаагүй багасдаг. Мөн хорт хавдартай америкчуудын дунд дотор муухайрах нь ховор байдаг. Тэгвэл солонгос хүмүүс хорт хавдартайгаа мэдэнгүүтээ шууд ажлаасаа гардаг байна. Өдөржингөө хорт хавдар, үхлийн тухай бодож санаа зовж эхэлдэг байна. Энэ нь байдалыг хүндрүүлэхээс цаашгүй. Тиймээс ч солонгос хорт хавдартай өвчтөнүүдийн дунд дотор муухайралт их байдаг байна. 
# Хорт хавдар үүсэх учир шалтгаан юу вэ? Бидний биенд сайн муу найрлага аль аль нь хамтдаа зохицолдон(тэнцэж) байдаг. Гэвч ямар нэг шалтгаанаар энэ тэнцэл алдагдаж, өвчин үүсдэг байна. Хорт хавдар ч үүнтэй адил юм. Хүний бие доторх зохилдолгоог алдагдуулан, хорт хавдарыг үүсгэх хүчин зүйлс маш их учраас, хорт хавдар яг энэнээс үүсдэг гэж хэлэх боломжгүй. Үүнийг Ким доктор агаартай зүйрлэлээ. Бидний амьсгалдаг агаар дотор бактери их байдаг. Яг адилхан газар агаар амьсгалаад ханиад хүрдэг хүн байхад, цоо эрүүл хүн ч байдаг. Дааварын хувьд ч мөн адил. Бүх хүнд эрэгтэй эмэгтэй даавар хамтдаа зохицож оршдог. Эм даавар хэт ихэсвэл хөхний хорт 
хавдар үүсч, эр даавар хэт ихэсвэл түрүү булчирхайн хорт хавдар үүсдэг байна. Тиймээс хамгийн чухал нь биен доторх зохилдолгоог (тэнцвэр) алдагдуулахгүй байлгах юм. Ким доктор дан цагаан будаанаас болгоомжил гэлээ. Цагаан будааг дангаар нь идэх нь цагаан элсэн чихрийг халбагдаж идсэнтэй адил гэлээ. Будаа агшаахдаа үр тарианы будаануудтай хольж идээрэй. Цагаан будааны оронд үр тарианы будаа, арвайн будаа ид гэлээ. (Цагаан гурилны хувьд төстэй байх. Цагаан гурилны оронд бор хар гурил, арвайн гурил сайн байх гэж орчуулж байхдаа бодогдлоо). 
# Хорт хавдарт ид шид байдагуу? Хорт хавдарт ид шид байдаг байна. Өдий хүртэл хорт хавдарыг эмчилэнгээ ид шидийн гэмээр 20~иод тохиолдолтой учирч байлаа. Нэгэн найдваргүй болсон өвчтөн бууж өгөөд асрамжын тасагруу шилжиж байлаа. Үхлээ хүлээгээд байсан ч үхсэнгүй. 1сар, 2сар, 3 сар өнгөрсний дараа хорт хавдарын шинжилгээ хийхэд хорт хавдар нь байрандаа байгаа ч гэнэт тархах хөдөлгөөн нь зогссон байлаа. Үүнийг шинжлэх ухаанаар тайлбарлах боломжгүй… 
# Хорт хавдар туссан хүмүүс сэтгэлээ яаж бэлдвэл зүгээр вэ? Ид шидтэй учирсан гэх хүмүүст нэгэн шинж чанар ажиглагдлаа. Энэ нь даруухан байх юм. Өөртөө санаа зовохоо (өөрийгөө) бүрэн орхиж, сэтгэлээ тайван байлгах. Зарим нь бурханд даатгах тохиолдол ч байдаг. Яг энэ үед ямар нэг эмчлэгдэх энергийн хүч үйлчилж эхэлдэг юм боловуу гэж бодогдож байлаа. Эсрэгээр “Би хорт хавдартай хэцүү байна, удахгүй үхэх нь” гэх 
мэт муугаар боддог хүмүүсийн хорт хавдарын тархалт хурдасдаг байна. Сэтгэл зүйн байдал маш чухал ажээ. Хорт хавдарын үүсдэг шалтгаан нь тодорхойгүй ч, удам дамжих магадлал их байдаг учир, гэр бүлээс нь хорт хавдараар өвчилж байсан хүн хорт хавдарыг судалж, урьдчилан сэргийлэх нь чухал. Ким докторын хэлж буй хорт хавдараас урьдчилан сэргийлэх аргыг товчилоход : 1) Гэр бүлд нь хорт хавдар тусч байсан хүн хорт хавдараас урьдчилан сэргийлж байнгын үзлэгт хамрагдах. 2) 
Амьтаны гаралтай өөх тос, дан цагаан будаанаас аль болох хол байж, махны хувьд нугас,нохойны мах тустай. Цагаан будааны оронд үр тарианы будаа, арвайн будаа идэх. Энэтхэг хоолны соус болох карай(curry) дотор байдаг какамин нь хорт хавдарын эмчилгээнд сайн учир карай байнга идэхэд тустай. 3) 40 нас өнгөрвөл тохируулж, бага идэх. 4) Өөртөө тохирсон дасгал байнга хийх. Зүрхэнд бага ачаалал өгөх алхах зэрэг хөдөлгөөн сайн байна. Та бүхэнд эрүүл энхийг хүсье. Сайн дураар орчуулсан Ж.Нармандах, Солонгосын захиргааны ажилтан.
МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ. МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан. 
Норов-7 тангийн хувьд мана-4 дээрээ гурван үрийн тан нэмэгддэг. Энэхүү гурван үрийн тан нь цус шингэлж, хор гадагшлуулна, нойр хүргэж амраана. Вирус, нянгийн халдвар авсны дараа хүний бие дэх хорыг гадагшуулдаг. Тэрхүү хорыг цэвэрлэдэг найрлага гурван үрийн танд багтдаг. Цус өтгөрөлтэй, стресс ядаргаа ихтэй хүмүүс норов-7 тан уувал эсийн болон шингэний дархлааг эрчимтэйгээр дэмжиж, цус цэвэрлэж, шингэрүүлдэг үйлчилгээтэй. Ийм учраас идэр залуу насны хүмүүст зөвлөдөг. Нэг дор биш өглөөд 1ийг нь, орой 1ийг нь уух зүйтэй гэнэм…. Oyuntsetseg Tserendulam
МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ.МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан.
Хүн өөрийгөө л гэж бодоод байвал цаашаа нэг их явдаггүй. Тийм учраас би номоо ч тэгж нэрлэсэн. Би хүнийг өөрөө илүү хүндэтгэдэг, ямар сайндаа манай хүүхдүүд “Мама их хачин ш дээ хүүхдүүдээсээ илүү өөр хүмүүст ухаангүй сайн байх юм өөрийнхөө хүүхдүүдийг тоодоггүй хачин хүн шүү” гэдэг юм. Би хүмүүст анхаарал тавих, хүмүүсийг хайрласны хирээр хүмүүсээс хайр энэрэл авч байдаг. “Амьдрал таньсан хүнээс 
суралцах бичиг” номоос “Цогт тайж” киноны уран бүтээлчдээс МУ-ын Ардын жүжигчин, Хөдөлмөрийн баатар Л.Цогзолмаа гуай амьд сэрүүн байгаа билээ. Лувсанжамцын Цогзолмаа 1924 онд Төв аймгийн Угтаал-Цайдам суманд төржээ. 1940 онд Урлагийн сургуулийн жүжигчний ангид орж 1942 онд төгсжээ. 
Улсын циркт жаз хөгжимчин, Улсын төв театрт дуучин, жүжигчнээр ажиллаж байв. 1957-1961 онд МУИС анх удаа мэргэжлийн найруулагчийн анги нээхэд орж төгсөн найруулагч болжээ. 1945 он “Цогт тайж” түвдийн гүнж Дулмаа 1956 он “Манай аялгуу” дуучин 1963 он “Толбот хивс” ээжийн найз 1979 он “Бушхүүгийн үлгэр” 
Наран ээж эдгээр дүрүүдийг кино урлагт мөнхөлжээ. Л.Цогзолмаа гуай төр засгаасаа 1945 онд БНМАУ-ын гавьяат жүжигчин 1951 онд БНМАУ-ын Маршал Чойбалсангийн нэрэмжит шагнал 2001 онд МУ-ын Ардын жүжигчин 2007 онд МУ-ын Хөдөлмөрийн баатар цолоор энгэрээ мялаасан билээ. 99 насыг зооглож буй Цогзолмаа гуайдаа эрүүл энх, урт наслаарай гэж ерөөе. 
МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ. МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан.