2023 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн Хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ 550,000 төгрөг болж шимтгэл төлөх доод хэмжээнд өөрчлөлт орсон тул дараах мэдээлэлтэй сайтар танилцана уу. 
Улсын нэгдүгээр төв эмнэлгийн Бөөрний төвийн их эмч Б.Халиунтай бөөрний үйл ажиллагаа юунаас болж доголддог талаар ярилцлаа. -Бөөрний үйл ажиллагаа юунаас болж доголддог вэ? -Бөөрний үйл ажиллагаа нь бөөрний архаг болон цочмог дутагдлаас үүдэж доголддог. Цочмог дутагдал нь ихэвчлэн архины болон бусад хордлогын үед шингэн алдалт, их огилт, бөөлжилт, гүйлгээ суулгалтын шалтгаантай үүсдэг. Мөн элэг болон зүрхнээс болж үйл ажиллагаа доголдож болно. Иймд нэн түрүүнд эдгээрийг ялган оношлох хэрэгтэй. Харин бөөрний архаг дутагдал даралт ихсэх болон чихрийн шижингийн гаралтайгаар доголдож болно. Мөн бөөрний өөрийнх нь түүдгэнцрийн архаг үрэвслүүд, бөөрний олон уйланхайт удамшлын өвчин зэрэг шалтгааны улмаас бөөрний дутагдал үүсэж болдог. -Сүүлийн үеид ямар төрлийн өвчлөл зонхилж байна вэ?-Бөөрөнд ийм өвчин их байна, тийм өвчин их байна гэсэн ялгаа байдаггүй. Гэвч бөөрний түүдгэнцрийн архаг үрэвслээр залуу эрчүүд их өвдөх боллоо. Мөн 50 болон түүнээс дээш насны иргэдэд хоёрдогч шалтгаанаар үүсэх нь их байдаг. Улирал солигдох буюу өвлөөс хавар, хавраас зун зэрэг үед бөөрний архаг үрэвсэлт өвчний сэдрэлт их тохиолддог. Мөн бөөр, шээсний замын халдварт өвчин эмэгтэйчүүдийн дунд их хэвээр байна.
-Та яриандаа “Бөөрний түүдгэнцэр” гэж их дурдлаа. Энэ нь ямар өвчин байдаг вэ. Мөн ямар шинж тэмдгээр илрэх вэ? -Бөөрний түүдгэнцрийн архаг үрэвсэл олон янз байдаг. Анхдагч болон хоёрдогч шалтгаанаар үүсдэг. Анхдагч шалтгаанд дархлаатай холбогддог. Ерөнхий цусны болон биохимийн шинжилгээ шээсний ерөнхий шинжилгээ авахаас гадна эмнэл зүйтэй харьцуулж үзнэ. Шээсээ анзаарч харвал бөөрөө тольдож чадна -Шээсний өнгөөр эрүүл мэндээ шинждэг гэх. Ямар өнгөөр шээс ялгарвал өвчний шинж тэмдэг болох вэ? -Хүн шээсээ анзаарахгүй өнгөрөөдөг. Яг анзаарч харах юм бол бөөрний толь болдог. Бөөрний архаг түүдгэнцэр өвчнүүдийн үед шээс хөөсөрхөг, улаан туяатай тод өнгөтэй гардаг. Мөн цистит буюу бөөр, шээсний замын халдварт өвчний үед шээсний өнгө булингартай тод өнгөтэй гарч болно. Харин бөөрний архаг дутагдлын үед шинж тэмдэг багатай байдаг учраас шөнө шээс нь хүрдэг. Хүмүүс түүнийгээ анзаарахгүй өнгөрөөгөөд байх тал байдаг
-Ямар шээсийг хэвийн буюу эрүүл байна гэж үзэх вэ? -Шээсний өнгө сүрлэн шар өнгөтэй байвал хэвийн байна гэж үзнэ. Шээсний дараа бага зэрэг хөөсөрч болох ч хөөс нь удаан тогтохгүй хурдан хугацаанд арилж байх ёстой. Ямар нэгэн тунарсан тунадасгүй, тунгалаг байвал хэвийн байна гэж үзнэ. Тиймээс иргэд шээсээрээ бөөрний үйл ажиллагаагаа тольдож байх хэрэгтэй. -Шээсээ тэвчих нь ямар үр дагавартай вэ? -Бөөр шээсний замын халдварт өвчнүүдийн үед удаан шээсээ барих нь буруу. Учир нь, давсганд халуун зүйл баригдаад удахаар бактери, нянгийн халдвар өгсөх замаар хүндрэх гол шалтгаан болдог. Мөн эмчилгээ хийлгэж байгаа хүмүүс шингэн зүйл сайн ууж, давсгандаа шээсээ бариад байлгүй суллаж байх нь зүй. Ингэснээр шээсний замын үрэвслийг намдааж өгнө.-Бөөр өвдөж буйн шинж илэрсэн даруйд эмчид хандах бус “Цистон” гэх эмийг уучихдаг хүн цөөнгүй бий. Энэ эм энгийн хэрэглээнд байж болох уу? -Эмчид хандах нь л зөв. Шинжилгээ өгч оношоо тогтоосны дараагаар эмийн эмчилгээ хийх хэрэгтэй. Өөрсдөө дур мэдэж эм хэрэглэх нь өвчнийг хүндрүүлэх сөрөг талтай.
-Оройн цагаар ус уух зэрэг нь бөөрний үйл ажиллагаанд хортой гэх зөвлөгөө цахим хуудсаар их явдаг. Ер нь бөөрийг хэрхэн амрааж, яаж хайрлах хэрэгтэй вэ? -Шингэн зүйлийг хангалттай ууж байх хэрэгтэй ч өглөө болон өдрийн цагаар уух нь зүйтэй. Орой уухаар өглөө өдөржин ажилласан бөөрөө ачаалуулж, шөнөжин ажиллуулах болоод байдаг. Тэгэхээр бөөр амрахгүй шүү дээ. Тиймээс шингэн зүйлийг өглөө, өдрийн цагаар сайн уугаарай. -Бөөрөө эрүүл байлгахад иргэд юуг анхаарах шаардлагатай вэ, ярилцлагын төгсгөлд зөвлөгөө мэдээлэл өгнө үү? -Сүүлийн үед хамгийн ихээр тохиолдож буй бөөрний архаг дутагдалд хүргэж байгаа өвчин нь артерийн даралт ихсэлт болон чихрийн шижин хоёр голлож байна. Энэ хоёр удаан хугацаанд үргэлжлээд 10 ба түүнээс дээш жил болбол бөөрний үйл ажиллагаанд нөлөөлж бөөрний архаг дутагдалд хүргэдэг. Сахар болон даралт ихсэлтээ сайн хянаж, эмээ тогтмол уух зэргээр бөөрөө хамгаалж байхыг зөвлөж байна. Мөн урьдчилан сэргийлэх үзлэгт тогтмол хамрагдаж байх хэрэгтэй. -Ярилцсанд баярлалаа.
Бар жилтэй хүнтэй учирвал бурхан таныг хамгаалж байна гэсэн үг. Бар жилтэй хүүхэд заяавал бурхан таныг хайрлаж байна гэсэн үг. Учир нь бар жилтэй хүн гэр бүл, удам судраа муу муухай бүхнээс хамгаалж явдаг сахиус нь байдаг юм. Хэрвээ таны гэр бүлд бар жилтэн байдаг бол түүнийг хайрлаж яваарай. Түүнийг илгээсэн бурханд талархаж, залбирч яваарай. Монгол цаг тоолол, нэгэн жаран бар жилээс, бар сараас, бар өдөр, бар цагаас эхэлдэг нь сайн сайхан бүхний бэлгэдэл шүү дээ. Эрлэг номун хаан Дамдинчойжоо сахиус, Лхам сахиус нар адгуус үхэр, луус унаж, Очирваань бурхан, Гомбо бурхан барын нөмрөг хувцастай байдаг нь зүгээр ч нэг тохиолдол биш юм. Муу муухай бүхнийг үхрээр төгсгөж, сайн сайхан бүхэн бараар эхэлдэг нь хорвоогийн жам юм. Бодоод үзээрэй, амжилттай яваа бизнесмэнүүд баячууд яагаад барын дүрстэй том алтан бөгж зүүдэг юм бол…?! @copy 🐯 
ЛАЙКАА ДАРААД БУРЗАЙ ГЭЖ БИЧ. 3 ХОНОГИЙН ДОТОР МӨНГӨТЭЙ БОЛНО ТА НЭЭРЭЭ ШҮҮ “Иргэн баян бол улс баян” гэдэг. Энэ нь иргэн бүр эрх, үүргээ ухамсарлан, өөрийн амьдрал ахуйд эзэн болж чадвал улс орны хөгжил өөдрөг сайн байхыг өгүүлж буй хэрэг билээ. Мөнгө бол бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний төлбөрт төлж болох санхүүгийн хэрэгсэл. Мөнгө нь өөрийнхөө өртгөөр бусад барааны өртгийг илэрхийлж байдаг онцгой таваар. Өөрөөр хэлбэл, мөнгө нь ямар ч таваараар солигдож чадах хөрвөх чадвар сайтай арилжаа, гүйлгээний хэрэгсэл юм. 
Мөнгө бол амьдралын зорилго биш, харин зорилгод хүрэх хэрэгсэл юм. Мөнгийг байгаагаар нь хэрэглэдэггүй, харин та түүнийг ашиглан хэрэгцээтэй зүйлээ худалдаж авдаг. Энэ нь нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдсөн үнэ цэнэтэй зүйлийг өөр нэг үнэ цэнэтэй зүйлээр солих боломжийг олгоно. Мөнгө нь зөөвөрлөхөд хялбар, тогтмол үнэ цэнэтэй, дахин ашиглах боломжтой, мөнгөн тэмдэгтийг хэдэн онд гүйлгээнд гаргаснаас үл хамааран ижил худалдан авах чадвартай, нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн байх ёстой. Мөнгийг хүн өөрийн хичээл зүтгэл, уйгагүй хөдөлмөр, бүтээлч ажлын үр дүнд цалин хөлс, шагнал, төлбөр хэлбэрээр олохоос гадна хөрөнгө оруулалтаас ногдол ашиг, хүү хэлбэрээр олдог. Жишээ нь: Хадгаламжийн хүү, хувьцааны ногдол ашиг гэх мэт.
Мөнгийг янз бүрийн зорилгоор хэрэглэж болно. Тухайлбал, мөнгийг бусдад зээлдүүлэх, бусдаас зээлэх, төлбөр тооцоо хийх, хувьцаа бонд гэх мэт үнэт цаас болон үл хөдлөх хөрөнгө худалдаж авах гэх зэрэг маш олон янзаар ашиглаж болно. Орлого, түүнийг бүрдүүлэх боломж нөөц Та аль болох зарцуулснаасаа илүүг олох эсвэл олсноосоо багыг зарцуулах хэрэгтэй. Ингэснээр хуримтлал үүсгэх боломжтой. Орлого нь бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж нийлүүлэх, үйлчилгээ үзүүлэх үйл ажиллагаанаас тухайн хугацаанд бий болсон мөнгөн хөрөнгө юм. Өөрөөр хэлбэл, хийж гүйцэтгэсэн ажлынхаа төлөө авч буй мөнгөний хэмжээ юм. Орлого нь биеийн болон оюуны хөдөлмөрийн үр дүнд бий болдог. Хувь хүн өөрт байгаа мөнгөө хадгалуулах эсвэл хөрөнгө оруулах шийдвэр гаргасны үр дүнд орлого олох боломж бүрддэг. МӨНГӨӨ ХЭРХЭН УДИРДАХ ВЭ? номоос хуулбарлав. 
