Categories
Чөлөөт

ЭЭЖ ААВААСАА ХАНГАЛТТАЙ ХАЙР ХАЛАМЖ МЭДЭРСЭН ХҮҮХЭД СЭТГЭЛИЙН ХАТТАЙ БОЛДОГ

Гэр бүл хүүхдийн сэтгэлзүйн боловсролыг дэмжих төвийн сэтгэл зүйч Н.Ариун-Эрдэнийн өгсөн хүүхэд хүмүүжлийн талаарх зөвлөгөөг хүргэж байна. Эцэг эхчүүдийн нийтлэг гаргадаг алдаа: Хүүхдийг дарамталсан, сүрдүүлсэн, айлгасан, жинтэй үг хэрэглэвэл миний хүүхэд айгаад миний үгэнд орно гэж ойлгодог. Хүүхэд намайг дарамтлахын оронд яагаад тайлбарлаж, намайг сонсож, миний арга эвийг олж болдоггүй юм бэ гэж боддог. Дийлэнх ээж аавууд хүүхдэдээ гар хүрдгээ зөв хүмүүжил гэж боддог. Гэвч хүүхэд эргээд эцэг эхтэйгээ харилцах, эцэг эхээсээ айхгүйгээр өөрийгөө илэрхийлж сэтгэл санаагаа хуваалцахаа больчихдог. Тэр хэрээр өөртөө итгэлгүй, дотогшоо болж хүмүүждэг юм. Хүүхдийг сэтгэл санаагаар дарамталдаг ямар үгс: Ийм хүүхэдтэй байснаас байгаагүй нь дээр Чи угаасаа чадахгүй, хийсэн ч чадахгүй Чамд хэлээд ч нэмэргүй, хэнийгээ дуурайгаад ийм болчихдог байна аа Тэнэг ээ, иймхэн зүйл мэдэхгүй юу, ухаан муутай Орхиод явчихна шүү, муу хүнд өгчихнө шүү гэх мэт Хүүхэдтэйгээ хэрхэн зөв харилцах вэ? Хүүхдэдээ элгэмсэг, найрсаг хандаж, тэдэнд хайртайгаа илэрхийлж, тэднийг сонсож, хамт цагийг өнгөрүүлж, тоглож, бие биедээ итгэх итгэлцэлтэй болох хэрэгтэй. Хүүхдийнхээ насны онцлогт нь тохируулж харилцах хэрэгтэй. Жишээ нь, бага насны хүүхэд ээж аавдаа хайрлуулж байгаагаа, өсвөр насандаа том хүний байр сууринаас харилцаж, хүндлүүлэх хүсэлтэй гэх мэт онцлогийг аав ээж нар ойлгох хэрэгтэй. Хүүхдээ хэрхэн өөртөө итгэлтэй хүн болгох вэ? Хүүхдийг эхийн хэвлийд байхаас нь олон төрлийн хүмүүжлийг өгч болно гэж үзэж байна. Эх хүн өөрөөрөө дамжуулан хүүхдэд гоо зүй, эрүүл мэнд, урлаг уран сайхан, орчны хүмүүжил зэргийг олгож болдог. Ураг ээжийгээ сонсож мэдэрч байдаг. “Ураг”-т таны сэтгэл санааны мэдрэмж, дуу хоолой, хоол унд, нойрсолт, дасгал хөдөлгөөн, ямар орчинд явах зэрэг нь төрсний дараах хүүхдийн орчиндоо хэрхэн өөрийгөө авч явах дадал хэвшилд бодитойгоор нөлөөлж чадна. Хэлд ороход нь хүүхэдтэйгээ сайн харилцдаг байгаарай. Хүүхэд хэлд орохоороо маш олон зүйлийг асуудаг. Тэр үед нь төвөгшөөлгүй хариулдаг байх хэрэгтэй. Ээж ааваасаа хангалттай хайр халамж мэдэрсэн хүүхэд сэтгэлийн хаттай болдог. Сэтгэлийн хат нь хүүхдийг бусдын муухай харилцааг даадаг, чимээгүй өнгөрөөдөг, бусдын сөрөг харилцаанд стресстэхгүй байхаас гадна ямар нэгэн эрсдэлээс өөрийгөө хамгаалдаг, хэн нэгэн танихгүй хүний сөрөг хандлагаас мултраад гарчихдаг зэрэг олон эрсдэлээс хамгаалдаг. Номхон тэмээ ноолоход амар гэхчлэн хамгийн их уураа гаргадаг хүн нь хүүхэд байна. Хүүхдээ өөрчлөхийн өмнө та өөрөө өөрчлөгдөх хэрэгтэй. Ээж аав бие биеэ хүндэлбэл хүүхэд ээж аавыгаа хүндэлнэ, бусдыг хүндэлнэ, өөрийгөө ч хүндэлнэ.

МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ. МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан.  Энэ нь төрийн захиргааны албан тушаалтанд хамааралтай гэсэн. Гэтэл энэ нь төрийн үйлчилгээний ажилтан, багш нарт үйлчилж байгаа тул энэ тогтоолыг дэмжихгүй байна. Цар тахалтай холбогдуулан өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэж, иргэдийн худалдан авах чадвар буурч байна. Тиймээс Засгийн газар шатахуун, өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлттэй холбоотой цалин, тэтгэврийг нэмэх шаардлагатай байна” гэлээ. Г.Өнөрбаяр: Таван жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоосноор нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна. Өчигдөр тус хуулийн төслийг НББ-ны байнгын хороо хэлэлцээд хэлэлцэхийг дэмжсэн билээ. Хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж нарын гишүүд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард өргөн барьсан юм. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбоотойгоор гишүүд асуулт асууж, хариулт авлаа.УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатар: Энэ асуудлыг шийдсэнээр хэдэн төгрөгийн зардал гарах вэ. Иргэдийн санал хүсэлтийг авсан уу. Нэмэлт зардлуудаа хасаад тэтгэврээ нэмэгдүүлэх шаардлага байна. Энэ тал дээр байнгын хороо ямар байр суурьтай байна вэ.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: Манай яамнаас Нийгмийн даатгалын багц хуулийн төслийг өргөн барьсан. Хуулийн төсөлд таны ярьсан зүйлийг бүгдийг нь тусгаж оруулсан. Жилд 30 мянга орчим хүн тэтгэвэр тогтоолгож байгаа. Үүний 70 орчим хувь нь тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэврээ тогтоолгодог. Үлдэж байгаа хүмүүсийн цөөн хувь дээр энэ дараалсан таван жил гэдэг асуудал яригдана  УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Долоон жилийн хугацаанд хүмүүс ажлаа сольдог, завсарддаг асуудал байдаг. Тиймээс долоон жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоолгох нь иргэдэд маш их хохиролтой. 2022 оны төсөв дээр 10 гаруй тэрбум төгрөгийн хөрөнгө шаардагдана.УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин: Засгийн газрын өргөн барьсан хуультайгаа хамт хэлэлцээд явж болдоггүй юм уу. Сүүлийн таван жил өндөр цалин авсан хүмүүс илүү хожоод, бусад ахмадуудад ямар ч ялгаагүй юм биш үү. Энэ хуулийг баталснаар ямар хэмжээний санхүүжилт шаардлагатай вэ. 2022 оны төсвөө баталчихсан. Санхүүжилтээ яаж шийдэх юм бэ? УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: МАН-ын бүлэг энэ хуулийг хэлэлцэхийг дэмжчихээд багц хуультай хамт хэлэлцье гэдэг санал тавьсан. Гэхдээ энэ хууль бол ирээдүйд тэтгэвэрт гарах хүмүүсийн тэтгэврийг тогтоохдоо таван жилээр тооцно гэж байгаа. Эрт тэтгэвэрт гарсан хүмүүсийн асуудал тусдаа асуудал. Энэ хуулийг баталбал бид олон ахмадынхаа тэтгэврийг 500 мянга болгох боломж бүрдэх юм.  УИХ-ын гишүүн Б.Чойжилсүрэн: 2016-2021 онуудад улсын төсвөөс тэтгэврийн санд хэдэн төгрөг шилжүүлсэн бэ. НДШ-ийг 20-иос 25 хувь болгох, тэтгэврийн дунджийг 7 жилээр тооцох гэдэг асуудлыг би Сангийн сайд байхдаа батлуулж байсан. Тэтгэврийн санд ямар хэмжээний нэмэлт дарамт ирэх вэ? Тэтгэврийн сангийн орлого зарлага улсын нэгдсэн төсөвт тооцогдож явдаг. Ирэх оныхоо төсвийг баталчихсан. Жил бүхэн 120 орчим тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэнэ. Ингэснээр НДС-д жил бүхэн улсын төсвөөс 800 орчим тэрбум төгрөгийн татаас өгнө. Ард түмэнд таалагдаж гоё юм ярьж болно. Гэхдээ байгаа юмаа тараадаг, хуримтлуулдаг юмгүй байх нь зөв үү.УИХ-ын гишүүнБ.Пүрэвдорж: 2021 онд 35 мянган тэтгэвэрт гарсан. Үүний 70 хувь нь хувь тэнцүүлсэн болон бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэвэр тогтоолгосон. Жилд дөрөвхөн тэрбум төгрөг хэмнэхийн төлөө ахмадуудынхаа эрх ашгийг хохироох ёсгүй байсан юм. Энэ шийдвэр төрд иргэдийн итгэх итгэлийг алдагдуулсан.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: 2016 онд улсын төсвөөс 494, 2017 онд 570.3, 2018 онд 609.8, 2019 онд 605.5, 2020 онд 400, 2021 онд 603.5 тэрбум төгрөгийг НДС-д татаас болгож өгч байгаа. 2022 онд улсын төсвөөс 459.8 тэрбум төгрөг өгнө. Долоон жилийг таван жил болгосноор тэтгэвэр огцом нэмэгдэх юм шиг буруу ойлголт өгч болохгүй. Нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ.

Leave a Reply

Your email address will not be published.